Waarom is openheid belangrijk?
Openheid is het delen en uitspreken van wat er echt aan de hand is, van wat men echt vindt in een groep. Dat betekent maskers af en je ware gezicht tonen. Dat het belangrijk is bewijst wel het feit dat deze blog over openheid een van mijn meest gelezen blogs is. De vraag waarom openheid belangrijk is, is daarmee nog niet beantwoord. Hieronder geef ik drie redenen waarom openheid nou zo belangrijk is in je team:
1. Voorwaarde voor teamwork
Misschien wel de meest belangrijke reden is dat openheid van een groep individuen een team maakt. Door openheid ontstaan er een menselijke onderlinge verbinding. Zonder menselijke verbinding is er geen gevoelde gemeenschappelijkheid of geen gevoel van ‘er samen voor te gaan’. Alleen als mensen zich openen en delen met elkaar wat zij vinden van het werk, de leiding, zichzelf en/of elkaar ontstaat er onderlinge verbinding. Dit is op het werk niet anders dan in een privésituatie. Het uitblijven van dit delen leidt tot een langs elkaar heen leven/werken.
2. Vergroot sociale veiligheid (en vice versa)
Openheid is daarnaast van belang voor het ervaren van sociale veiligheid. Zonder een gevoel van sociale veiligheid is de kans op een onwenselijk werkklimaat en stress vele malen groter. Gevoelde veiligheid op haar beurt echter ook de belangrijkste voorwaarde voor het verkrijgen van openheid. Juist deze paradox maakt dat het vaak lastig is om ook daadwerkelijk openheid te creëren in een groep. Het vraagt om kennis van groepsprocessen om dit om een goede manier te faciliteren.
3. Voorwaarde voor persoonlijk excelleren
Tot slot, alleen in alle openheid (en dus veiligheid) kunnen mensen ervaren of ze zichzelf mogen zijn en of ze dus gaan bijdragen wat zij zouden kunnen en willen bijdragen. Ervaart men dit niet dan zullen mensen afwachten en kijken wat de rest van de groep doet. Daarmee is openheid ook voorwaarde voor persoonlijk excelleren in een team.
Hoe creëer je een open klimaat in jouw team?
Vertrouwen
Openheid in je team ontstaat in alle openheid, zonder dwang. Openheid die moet, leidt tot gemaakte openheid of juist tot geslotenheid. Heb je echter geduld en vertrouwen, dan zullen mensen vroeg of laat in een bijeenkomst delen wat ze op hun lever hebben. De kunst is openheid te laten ontstaan en het gesprek zo te begeleiden dat alles wat wordt ingebracht ‘goed’ is. Daarmee bedoel ik dat je accepteert dat zaken gezegd worden zoals ze gezegd worden ook al ben je het niet eens met de inhoud. Het is immers van belang dat iedereen zich veilig blijft voelen ongeacht het besprokene.
Sta open voor de mening van anderen
Om openheid in je team te laten ontstaan is een open houding van jou als leidinggevende daarom van doorslaggevend belang. Open ben je als je je openstelt voor wat er gezegd wordt. Met andere woorden als je nieuwsgierig bent en niet invult voor de ander of oordeelt. Dit mag natuurlijk wel maar ben dan open en eerlijk over dat je iets invult of veroordeelt én ben nieuwsgierig naar je eigen reden waarom je dit doet. ‘Open’ stel je je ook als elke uitkomst, ook een gesloten gesprek, goed is.
Geef zelf openheid
Daarnaast werkt het als een katalysator als jij als leidinggevende open bent over wat er in jou omgaat. Om openheid in een groep / team te verkrijgen moeten mensen doorgaans een hobbel over. Deze hobbel is dat men niet zeker weet wat er gaat gebeuren met datgene wat zij inbrengen: Ontstaat er een conflict? Wordt de inhoud tegen hen gebruikt? ‘Morgen moet ik ook nog met hem of haar werken!’. Ofwel, openheid gaat samen met kwetsbaarheid. Als iemand zich opent is zijn of haar beschermingslaag of masker tijdelijk weg. De leidinggevende moet daarom leiderschap tonen en voorop gaan in dit proces. Op het moment dat jij je echt kwetsbaar voelt bij wat jij uit, is dat ook wat je terugkrijgt. Elk gedrag heeft doorgaans de neiging om haar gelijke op bij de ander op te roepen, denk maar aan agressie. Dit is een belangrijke essentie van groepsprocessen. Om een groep effectief te kunnen (bege)leiden moet je je bewust zijn van dit mechanisme.
Praktische tips
- Zorg dat iedereen van je team bij het gesprek aanwezig is. De ervaren openheid is achteraf niet bij te praten.
- Bespreek met elk teamlid afzonderlijk vooraf wat voor hem of haar speelt. Met zijn tweeën ben je sneller open dan met het hele team. Stem verwachtingen af op elkaar en vraag aan het einde van het gesprek wanneer de teambijeenkomst geslaagd zou zijn (wat is er dan gebeurd??). En vraag wat dat hem of haar zou opleveren.
- Laat op de bijeenkomst iedereen zelf bepalen wanneer en wat hij/zij wel en niet wil zeggen. ‘Niets hoeft en alles mag’ is daarbij de stelregel.
- Herhaal en verdiep de openheid van tijd tot tijd.
Gratis Boek