Een tijd geleden stond er een interview in de Optimist van Harry Starren met Eckhart Tolle. Naar aanleiding van dit artikel en het voorwoord van Marco Visscher, de toenmalige eindredacteur, schrijf ik de volgende reactie. Een deel van de reactie is gepubliceerd in het nakomende nummer.

De reactie

Beste Marco,
In jouw voorwoord maak je expliciet een keuze tussen streven naar mooiere toekomst of het accepteren van het Nu (Eckhart Tolle), waarbij jij zelf geneigd lijkt te denken dat voor de maatschappij een grotere waarde ligt in het eerste. Het kernvraagstuk van Starren hierbij is: ‘zou er vooruitgang zijn zonder onze voortdurende onvrede?’

Onvrede

Om een antwoord te kunnen geven op de laatste vraag sta ik eerst stil bij wat onvrede is. Onvrede kun je op twee niveau’s omschrijven. Het inhoudelijke niveau; hieronder vallen alles wat je zou willen veranderen aan jezelf of de wereld. Denk aan onvrede over je gewicht, je grijze haren, bepaalde karaktertrekken maar ook aan onvrede over het economisch systeem, armoede, onderdrukking enzovoorts. Daarnaast heb je het ‘mechanisme’ onvrede; dit is een automatische reflex in de mens ofwel de neiging om je ergens tegen af te zetten. Het mechanisme bepaalt hoe je met inhoud omgaat. Opvallend hierbij is dat als de inhoud verandert het mechanisme niet automatisch mee-verandert. De voorbeelden kun je bij jezelf nagaan of makkelijker, bij anderen zien. Wat je op inhoudsniveau ook verandert (ander huis, baan, leefomgeving etc), na verloop van tijd begint het ‘mechanisme’ onvrede toch weer op te spelen. Tenzij je ook op dit niveau aan de slag gaat.

Bewustwording

En dan kom je meer op het terrein van bewustwording van je reflexen en, door diepe acceptatie, het verkrijgen van een ‘andere relatie’ met je reflexen. Met andere woorden je hebt de reflex (mechanisme) van onvrede nog wel maar je ‘bent’ haar niet meer. Ze neemt je niet meer over. Denk bijvoorbeeld aan het corrigeren van je kind dat iets doet dat niet wenselijk is. Als dit vanuit boosheid en irritatie komt leidt het vaak ook tot irritatie en boosheid bij het kind waardoor je boodschap (inhoud) niet echt binnenkomt. Wanneer er een innerlijke acceptatie is van datgene wat er gebeurt komt er ruimte voor een gesprek en leren over datgene van onwenselijk is. Innerlijke acceptatie is dus niet hetzelfde als goedkeuren. De ‘inhoud’ blijft ongewenst, echter de bron (automatisch mechanisme of innerlijke vrijheid) van waaruit je reageert, is een andere. Op wereldniveau werkt dit principe hetzelfde. Ook al wordt de wereld nog zo ecologisch en verantwoord, met een blijvend mechanisme van onvrede zullen er altijd kampen zijn waarbij de ene partij haar ideaal stelt tegenover de andere. En met deze tweedeling zal er altijd boven-onder, oorlog, rijkdom, armoede enzovoorts zijn.

Twee bewegingen

Om te komen tot een mooiere toekomst zijn er mijn inziens dan ook twee bewegingen nodig. Niet alleen de creatie van een inhoudelijk mooiere toekomst maar ook een ’transformatie’ van onze (onvrede) reflexen in onszelf. (Wat heb je aan een mooiere toekomst als je je dan nog steeds ontevreden voelt?) Het is metaforisch te zien en voelen als de ademhaling. De uitademing staat voor de creatie en manifestatie van alles in de wereld. De inademing daarentegen gaat over het dieper terugkeren in jezelf; contact maken met je wezenlijke essentie. Door alleen maar uit te ademen ontstaat er als vanzelf een leegte in jezelf. Vertaalt naar de realiteit; wat je ook vergaart aan rijkdom, (spirituele) status en (utopische) creaties, het zal ‘leeg’ blijven voelen als het slechts een eenzijdige beweging is.

Eckhart Tolle ‘s nadruk

Ik denk dat Eckhart Tolle heel nadrukkelijk het accent legt op de inademing, het terugkeren naar de bron van waaruit je kunt accepteren en liefhebben, omdat we met zijn allen al heel goed zijn in de (wenselijke en niet wenselijke) uitademing. Uiteindelijk gaat het, denk ik, om de balans tussen beiden. De uitademing kan niet zonder de inademing, net zo min als de inademing zonder de uitademing kan. De toekomst en het pad daarnaar toe zal mijn inziens gaan over en-en in plaats van of-of.

Meer over het bewustworden van je eigen reflexen in het boek Passie in Bedrijf. De weg ernaartoe
Share This