Een tijd geleden stond er een interview in de Optimist van Harry Starren met Eckhart Tolle. Naar aanleiding van dit artikel en het voorwoord van Marco Visscher, de toenmalige eindredacteur, schrijf ik de volgende reactie. Een deel van de reactie is gepubliceerd in het nakomende nummer.
De reactie
In jouw voorwoord maak je expliciet een keuze tussen streven naar mooiere toekomst of het accepteren van het Nu (Eckhart Tolle), waarbij jij zelf geneigd lijkt te denken dat voor de maatschappij een grotere waarde ligt in het eerste. Het kernvraagstuk van Starren hierbij is: ‘zou er vooruitgang zijn zonder onze voortdurende onvrede?’
Onvrede
Om een antwoord te kunnen geven op de laatste vraag sta ik eerst stil bij wat onvrede is. Onvrede kun je op twee niveau’s omschrijven. Het inhoudelijke niveau; hieronder vallen alles wat je zou willen veranderen aan jezelf of de wereld. Denk aan onvrede over je gewicht, je grijze haren, bepaalde karaktertrekken maar ook aan onvrede over het economisch systeem, armoede, onderdrukking enzovoorts. Daarnaast heb je het ‘mechanisme’ onvrede; dit is een automatische reflex in de mens ofwel de neiging om je ergens tegen af te zetten. Het mechanisme bepaalt hoe je met inhoud omgaat. Opvallend hierbij is dat als de inhoud verandert het mechanisme niet automatisch mee-verandert. De voorbeelden kun je bij jezelf nagaan of makkelijker, bij anderen zien. Wat je op inhoudsniveau ook verandert (ander huis, baan, leefomgeving etc), na verloop van tijd begint het ‘mechanisme’ onvrede toch weer op te spelen. Tenzij je ook op dit niveau aan de slag gaat.
Bewustwording
Twee bewegingen
Eckhart Tolle ‘s nadruk
Ik denk dat Eckhart Tolle heel nadrukkelijk het accent legt op de inademing, het terugkeren naar de bron van waaruit je kunt accepteren en liefhebben, omdat we met zijn allen al heel goed zijn in de (wenselijke en niet wenselijke) uitademing. Uiteindelijk gaat het, denk ik, om de balans tussen beiden. De uitademing kan niet zonder de inademing, net zo min als de inademing zonder de uitademing kan. De toekomst en het pad daarnaar toe zal mijn inziens gaan over en-en in plaats van of-of.