Wat is synergie?
Synergie zou je kunnen omschrijven als een manier van samenzijn in een ‘groep’ waarin mensen meer uit elkaar, samen naar boven halen dan de ‘som’ van de individuele inzet en kwaliteiten. Deze meerwaarde onstaat als mensen leren in relatie tot elkaar over zichzelf. Als ze leren over hun eigen vaak onbewuste reflexen naar elkaar, over hun eigen overtuigingen en belemmeringen en over hun conclusies en interpretaties die ze vaak hebben over elkaar. Deze meerwaarde ontstaat verder als eenieder de kwaliteiten van anderen gaat gebruiken om zijn/haar eigen kwaliteiten te versterken. Maar ook als eenieder de kwaliteiten van anderen gaat inzetten op gebieden waar ze zelf niet goed in zijn. Én deze meerwaarde ontstaat als mensen zich vanuit hun gevoel committeren aan het behalen van bepaalde doelen.
De basis van synergie
De basis om deze meerwaardes ‘vrij’ te maken is een gevoelde veiligheid in de groep. Een gevoelde veiligheid waarin je kunt uitspreken wat je werkelijk vindt, wat je bezighoudt in de groep en/of je onzekerheden ten aanzien van elkaar of het werk. Zaken die, als je ze niet ‘deelt’, eenieder blijven bezighouden, het contact tussen de teamleden in de weg staat en energie kosten. Energie die uiteraard ten koste gaat van het werk. De veiligheid is tevens nodig om het vertrouwen te ervaren dat je niet overal goed in hoeft te zijn. Een veiligheid die aanmoedigt juist het beste uit jezelf en de ander naar boven te halen. Dit in plaats van: ‘als professional moet je dit of dat toch kunnen’. Én een veiligheid waarin elk teamlid zelf de verbinding maakt hoe hij of zij het best kan bijdragen aan het bereiken van de doelen en deze bijdrage ook durft te manifesteren.
Rol van de (bege)leider
De bovengenoemde veiligheid in een groep ontstaat niet vanzelf. Het proces om daar te komen dien je te faciliteren. Het vraagt van de (bege)leider te weten (=bewustzijn van) wat (on)veilig voelt in hem of haar zelf en daarmee om te gaan. Het vraagt de teamleden aan te voelen wanneer het voor hen (on)veilig voelt. Én de (bege)leider dient zelf veilig gedrag te vertonen. Dit is iets anders praten over hoe je veiligheid verkrijgt, hetgeen vaak als uitermate onveilig wordt ervaren en leidt tot sociaal wenselijk gedrag.
Brend Seinen