Het leiden van verandering in organisaties veronderstelt dat je mensen meeneemt in een vaak woelige tijd. Verandering van functie en taakinhoud of het opgeven van vrijheden of zekerheden vraagt om acceptatie en innerlijke ruimte van degenen die het aangaan. Daarbij speelt dat velen vaak niet hebben gevraagd of gekozen voor verandering. Inspraak of participatie doet aan dit gegeven niets af.
In een veranderingsproces stappen vraagt mensen om te vertrouwen. Te vertrouwen dat je het straks nog naar je zin hebt, dat je de nieuwe uitdaging ook aan kan of dat er iets anders op je pad komt. Het vraagt met andere woorden om de controle los te laten en je mee te laten voeren zonder dat je precies weet hoe het straks zal zijn. Dit is spannend en vraagt om een leider die hen ‘de weg’ wijst. Veelal wordt dit ‘de weg wijzen’ ingevuld door mensen uit te leggen waarom de verandering goed is, waar het heen moet of wat er nu van mensen wordt verlangd. Hoewel vaak ingezet vanuit de beste intenties leidt deze benadering veelal tot openlijke of verborgen weerstand.
Duurzame verandering aan de buitenkant (je organisatie of team) wordt altijd vooraf gegaan door verandering aan de binnenkant (in jezelf). Om andere mensen te leiden in verandering dien je ten eerste leider te zijn van jezelf. Hier bedoel ik mee dat jij als leider bewust bent van en ruimte geeft aan je eigen onzekerheden en angsten. ‘Ruimte geven aan’ wil zeggen dat je leert en accepteert dat deze een onderdeel zijn van jou als mens maar dat je er geen gehoor aan hoeft te geven. Als je er gehoor aan geeft ben je juist een ‘volger’ van je emoties. En iemand die (on)bewust speelbal is van zijn eigen emoties kan onmogelijk anderen voorgaan in een veranderingsproces. Juist doordat je deze onzekerheden en angsten in jezelf onder ogen ziet en accepteert kun je deze ook ten diepste accepteren van anderen in je organisatie. Het stelt jou als leidinggevende in staat andere mensen waarlijk te volgen in jouw team of organisatie, net zolang totdat zij jou gaan volgen.
Leiden van verandering vraagt om uit je eigen comfortzone te stappen, bijvoorbeeld: als je neiging hebt om te overtuigen, oprecht nieuwsgierigheid te ontwikkelen naar de intenties en beweegredenen van anderen, als je de neiging hebt om mee te bewegen, duidelijke grenzen stellen of als de neiging bestaat tot indirecte communicatie, jezelf aan te zetten tot het direct onomwonden uitspreken wat je echt vindt. Het vraagt aan jou om je te begeven op een pad waarvan ook jij niet weet waar dit naar toe gaat. Het is de stap van beheersen of controle naar vertrouwen. Als jij die als leidinggevende durft te zetten neem je mensen op dit niveau van beweging mee.